Muzej u Nikšiću

Muzej u Nikšiću je zavičajno-kompleksnog tipa. Posebna vrijednost ovog muzeja je arheološka zbirka sa praistrorijskog lokaliteta Crvena stijena.

Ono što je izloženo sa ovog lokaliteta odnosi se na period izmedju 180.000 do prvog milenijuma prije nove ere. Osim ove postoje i druge zbirke koje se odnose na antiku, srednji vijek, oslobodilačke ratove. Muzej posjeduje i etnološku zbirku.

Manastir Župa

Srednjovjekovni manastir Župa, sa crkvom posvećenom Sv. Luki, sagrađen je na jednoj zaravni na lijevoj obali rječice Gračanice u Župi nikšićkoj, nedaleko od Nikšića.

Sredinom XIX vijeka, za vrijeme crnogorsko-turskih ratova, Župa je zborno mjesto ustanika, naročito u doba knjaza Danila Petrovića. Više puta je paljena i pljačkana od Turaka, a potpuno je uništena za vrijeme Omer-pašinog pohoda na Crnu Goru, 1853. godine. Tada su izgorjele i manastirske dragocjenosti. Sadašnju crkvu Sv. Luke, krstoobrazne osnove, od klesanog kamena, podigao je knjaz Nikola Petrović 1881. godine. Prvi pomen Župskog manastira je na nadgrobnom spomeniku neimara Jovice koji je učestvovao u obnovi manastira, iz 1627. godine.

Crkva Sv. Đorđa, Trebjesa

Crkva se nalazi na jugoistočnoj strani Trebjese. Jednobrodne je osnove, sa polukružnom apsidom i zvonikom na preslicu. 

Građena je od grubo tesanog kamena, složenog u horizontalne redove. Na podužnim zidovima nalazi se po jedna puškarnica, dok je na apsidi mali lučni prozor. Unutrašnjost crkve je zasvedena poluobličastim svodom od sige. Bočni zidovi imaju po dva para pilastera izmedju kojih su prislonjeni lukovi, a svod je ojačan rebrima. Sačuvano je postolje za časnu trpezu sa uklesanim krstovima. Pod čine kamene ploče. 

Crkva je bila živopisana, ali danas freske imaju samo dokumentarnu vrijednost.

Carev most

Nalazi se na samom izlazu iz Nikšića, kada se ide starim putem za Podgoricu, preko Pandurice. 

Carev most se ubraja u najljepše objekte ove vrste u Crnoj Gori. Izgrađen je 1896.godine i bio je najveći građevinski poduhvat onog vremena. Građen je uz pomoć ruskog cara Aleksandra III po kome je most i dobio ime. Plan za gradnju mosta preko Slivlja, po nalogu knjaza Nikole, izradio je dr Josip Slade. Po tom planu izgrađen je veličanstven most od tesanog kamena u dužini od 269 m,  na sredini visok preko 13metara. Most je podignut na svodovima koji čine 18 okana.

Crvena stijena

Praistorijsko nalazište kod sela Petrovići, udaljeno od Nikšića oko 30 km, zapravo je pećina na oko 700 metara nadmorske visine, okrenuta  prema jugu. Njen otvor je širine 24 metra, visine oko 25 metara i dubine u osnovi oko 15 metara. 

Istraživanja su otkrila kulturni depozit debljine 20, 30 metara, koji je uz lokalitet El Castillo u Španiji najdublji u Evropi. Na njemu je izdvojen 31 različit kulturni sloj.

Istraživanja su pokazala da je život na lokalitetu Crvena stijena započeo prije više od 100.000 godina, a da je pećina napuštena negdje oko 1500. godina prije nove ere. Dosadašnje iskopine iz srednjeg paleolita, mezolita, neolita i bronze predstavljaju istorijsko-naučni dokaz o počecima ljudskog života na ovom prostoru.

Ostaci nekropole stećaka

U porti crkve Sv. Arhandjela Mihaila, kod Velimlja, nalazi se reprezentativna skupina stećaka (6 ploča, 2 sanduka i sljemenjak). 

Nadgrobni spomenici, u obliku ploče imaju borduru od lozica, a sanduci arkade i stubove sa frizovima. Veličinom i ljepotom ističu se visoki sanduci. Oni i sljemenjak na podužnim stranama imaju arkade i stubove, motiv štita i mača, a na jednom je prikazan čovjek na konju.

Nekropola stećaka može se vidjeti i u Šipačnu, nedaleko od Vidrovana, u blizini osnovne škole. Neki imaju klesane ukrase, razne vrpce, bordure, polumjesec, krst, rozete, arkade, mač, krug sa zvjezdicama, predstave čovjeka, udubljenja sa koncentričnim krugovima.

Most na Moštanici - Rimski most

Nalazi se na starom putu koji ide iz Nikšića preko Grahova, za Trebinje. 

Jedan je od najstarijih rimskih mostova u Crnoj Gori. Sagrađen je od obrađenog kamena, sa proporcionalnim svodovima, stubovima i štednim otvorima. Visok je 2,3 m, otvori svodova su mu 5,5 m, a širina stubova 2 m. Savršenstvo linija kod ovakvih objekata Rimljani su postizali primjenom grafostatike.

Vukov most

Još jedan po mnogo čemu zanimljiv most je Vukov most na Kapinom Polju.

Nekada se tu nalazio Begov most koji je stradao 1807.godine kada su Crnogorci i Rusi napadali grad. U drugoj polovini prošlog vijeka most je obnovio kralj Nikola i dao mu ime Vukov most po čuvenom crnogorskom junaku Vuku Mićunoviću.

Arboretum Grahovo

Botanička bašta porodice Kovačević, Arboretum u Grahovu, prostire se na površini od jednog hektara, a pod zaštitom države je od 2000. godine.

Botanički fond ima 127 vrsta drveća, žbunja i povijuša, od kojih su 33 autohtone, a 94 alohtone, što je posebna vrijednost ovog spomenika prirode.

Grahovsko jezero

Podignuto je u izvorišnom dijelu Grahovske rijeke, oko 500 m nizvodno od vrela.

Zemljište je izgradjeno od dolomita i vododrživo je. Visina brane je 30 m, širina u kruni 3 m. Kruna brane je na 788,5m n.v. Njena dužina u tom dijelu iznosi 171,5m. 

Jezero je značajan rezervoar vode za potrebe poljoprivrede grahovskog polja, ali isto tako i mjesto za sport, rekreaciju i kupanje u ljetnjim mjesecima.

Slano 

Slano ima površinu od 9 km². Nalazi se na zapadnom dijelu Nikšićkog polja.Okružuju ga srednje i visoke planine. 

To je svojevrsna oaza zamršene kraške hidrografije. Nivo vode varira zavisno od godišnjeg doba. Najčešće u jesen kada padaju kiše ili u proljeće, sa okolnih planinskih strana stropoštava se ogromna količina vode. Tada se vidi prelijepa slika manjih i većih vodopada. Obići ovo jezero nije jednostavno jer je prilično razuđeno, sa dosta ostrva i poluostrva, ali je izazovno. Slano privlači divljom ljepotom, čistom vodom, netaknutom prirodom, obiljem biljnih i životinjskih vrsta. Za lovce i ribolovce to je poseban doživljaj. Jezero je bogato ribom. U blizini se nalazi sportsko rekreativni centar "Kovče Do".

Kapetanovo jezero

Nalazi se na 1678 m.n.v. po postanku je ledničko, dužina mu je 480 m, širina 330 m, maksimalna dubina 37 m. 

Bistrom, zelenom bojom vode i odrazom krečnjačkih stijena u njoj mami uzdahe posmatrača i postaje omiljeno kampovalište planinara i ribolovaca. Do njega se iz pravca Nikšića stiže preko rudnika "Zagrad", Luka Bojovića, Bara Bojovića i Nikšinog kiljana. Vožnja traje sat i petnaest minuta. Put je asfaltiran do Luka Bojovića, a odatle do jezera je makadamski. Uz pažljivu vožnju na jezero stižu i putnički automobili. Drugi pravaca ka jezeru, iz Veljeg Dubokog, rezervisan je samo za najsnažnije "terence".

Krupac - "Nikšićko more"

Jezero Krupac je najljepše nikšićko izletište.  Krupac je vještačko  jezero smješteno na 5.5 km zapadno od Nikšića i ujedno je i najljepše Nikšićko izletište takozvano “Nikšićko more”.

Jezero se nalazi na nadmorskoj visini 600 m, dužina jezera je 2.5 km  a širina 2.8 km. Na jezeru se nalaze dva ostrva: veliki i mali Zakrnjak.

Krupac uz toplu i čistu vodu pruža mnogo naročito u ljetnim mjesecima kada predstavlja omiljenu destinaciju Nikšićana. Krupac je ujedno i najveće kupalište u kontinentalnom dijelu Crne Gore.